De vormgeving van samenkomsten

Een handreiking om (opnieuw) na te denken over het vormgeven van samenkomsten en vieringen in pioniersplekken.

De meeste pioniersprojecten starten niet als eerste met een samenkomst. In eerste instantie krijgen ander soort ontmoetingsmomenten vorm. Meestal komt de vraag naar samenkomsten pas later in het proces. Het is aan te raden om eerst mensen te leren kennen en een netwerk te vormen voor je samenkomsten gaat vormgeven. Sterker nog: om goede keuzes te maken bij de vormgeving van samenkomsten heb je mensen uit je doelgroep nodig.

Waarom?

Het zou zomaar kunnen dat voor jezelf het starten met samenkomsten een vanzelfsprekende keuze is in de opbouw van een geloofsgemeenschap. Ook onderdelen van de samenkomst kunnen voor de hand liggen. Het is goed om te realiseren dat dit voor je doelgroep niet zo is. Daarom is het van groot belang om goed na te denken over het ‘waarom’ van de samenkomsten. Wat gaan deze toevoegen aan jullie geloofsgemeenschap?

Voor wie?

In dit artikel is het luisteren naar en het afstemmen met je doelgroep de rode lijn. Als het goed is speelt dit voortdurend een rol binnen jullie geloofsgemeenschap.

Wanneer je als prille geloofsgemeenschap besluit om een samenkomst vorm te geven is het wijs om jezelf en elkaar goede vragen te stellen. De praktijk wijst namelijk uit dat de manier waarop je start met samenkomsten niet zo eenvoudig kan aanpassen. Ook op nieuwe plekken wennen mensen snel aan een bepaalde manier van doen. Daarnaast heeft een christelijke samenkomst per definitie een hoge drempel (hoe je deze ook vormgeeft). Dit is een gegeven om je goed te realiseren. Iedere keuze kan ook weer een drempel voor iemand of een groep opwerpen.

Bij de vormgeving van een samenkomst of kerkdienst heeft dit alleen extra aandacht nodig. Het is namelijk makkelijker om de vormgeving van een maaltijd af te stemmen op een doelgroep dan een samenkomst. Dit komt omdat bij samenkomsten veel sterker onze eigen mening, beleving en wat we gewend zijn meespeelt.

Hoe?

Wanneer je met elkaar scherp hebt waarom en voor wie je de samenkomsten vorm gaat geven kan je pas echt beginnen aan hoe je dit kunt gaan doen. Het voorkomt dat je vervalt in vanzelfsprekendheden of je eigen beeld van hoe een samenkomst er uit zou moeten zien.

Vragen om mee te beginnen

  • Wat is voor jullie zelf de belangrijkste redenen om een samenkomst te bezoeken?
  • Wat zijn volgens jullie onmisbare onderdelen van de christelijke samenkomst?
  • Zijn er voor jou onderdelen die je omwille van je doelgroep/context geen plaats kan geven?
  • Kies je voor één soort dienst of verschillende soorten diensten?
  • Hoe belangrijk is de samenkomst in het geheel van de pioniersplek?

Doelgroep

  • Wat is de doelgroep waar je je in eerste instantie op richt?
  • Is het mogelijk om iemand die niet gelooft uit te nodigen in je samenkomst en hem of haar te vragen om serieuze feedback op vorm en inhoud? Het zou zeer goede informatie opleveren.
  • Op welke manier luister jij naar de context? Op welke manier zorg je voor inspiratie vanuit je doelgroep?

Locatie

  • Welke effect heeft de keuze voor de locatie op jullie doelgroep?
  • Kan de aankleding of versiering van de locatie jullie doelgroep helpen om zich meer welkom te weten?

Voorbereiding

  • Op welke manier worden samenkomsten voorbereid? Is het mogelijk om je doelgroep te betrekken bij de voorbereiding van de boodschap en de vormgeving van de samenkomsten?
  • Op welke manier zorg je dat je de leefwereld van je bezoekers kent?

Muziek

  • Welke plaats krijgt muziek? Welke muziek sluit aan op jullie doelgroep?
  • Kiezen jullie wel of niet voor samenzang? Zo ja, op welke manier krijgt de samenzang gestalte?
  • Welke liederen en hoe kies je ze?

Boodschap

  • Hoe komt de boodschap tot stand?
  • Op welke manier geeft je het sacrale/heilige plaats?
  • Welke plaats krijgt getuigenis?

Gebed

Welke rol heeft gebed? Hoe krijgt dit vorm?

Algemeen

  • Welke frequentie hebben de samenkomsten?
  • Op welke manier wordt in en rondom de samenkomsten vorm gegeven aan de gastvrijheid?
  • Hoe komen mensen in jullie samenkomsten?
  • Is de samenkomst voor iemand die de deze voor het eerst bezoekt te begrijpen? (Bezoekers hoeven het niet met de inhoud eens te zijn maar moet het wel kunnen volgen en begrijpen).


Kernwoorden

Frequentie
Locatie
Muziek / zingen
Media
Werkvormen
Actieve participatie
Boodschap
Gebed
Samen met de doelgroep
Gastvrijheid


Opdracht

Neem de tijd om de volgende vragen met elkaar te bespreken. Download de hand-out hieronder en schrijf daar je antwoorden op.

  1. Wat is essentieel in een christelijke samenkomst?
    (welke onderdelen moeten aanwezig zijn?)
  2. Op welke manier betrek je mensen uit de doelgroep bij de vormgeving en inhoud?
  3. Welke vormen sluiten aan bij onze doelgroep?
  4. Hoe krijgt de boodschap vorm?
  5. Hoe evalueer je goed wat je doet?

Download dit materiaal

Je kunt het bovenstaande materiaal ook downloaden om het makkelijk offline te gebruiken en/of te printen.

Tags