Het uiteindelijke doel van pionieren is de vorming van een nieuwe geloofsgemeenschap waar mensen tot geloof komen en kiezen om Jezus te volgen. Mensen leggen allerlei routes af naar Jezus. Sommige mensen komen van ver, anderen zijn al nieuwsgierig. In je pioniersplek kies je daarvoor voor vormen en activiteiten die nieuwe mensen de tijd en de ruimte geven om nieuwe mensen te leren kennen, iets van Gods goedheid te proeven in alles wat er gebeurt, en bovenal kennis te maken met het Evangelie.
Graden van betrokkenheid
Sommige mensen die je ontmoet in je pionierswerk zullen al een grote intrinsieke motivatie hebben om het christelijk geloof te verkennen. God heeft al veel in hun hart en leven gedaan, en ze zijn bij wijze van spreken klaar om de laatste stappen richting overgave aan Jezus te maken. Andere mensen zijn nog helemaal niet zo ver, en staan onverschillig of zelfs afwijzend tegenover het christelijk geloof. Maar ook hen wil je verwelkomen in je netwerk en ruimte geven in activiteiten. Enerzijds vanuit de roeping om mensen onvoorwaardelijk lief te hebben, anderzijds uit het verlangen dat ze steeds meer voor God zullen gaan openstaan.
In de missionaire literatuur komt de term ‘belonging before believing’ veel terug; erbij horen voordat je gaat geloven. Voor veel mensen gaat de geloofsreis niet van geloven naar aansluiting bij een geloofsgemeenschap, maar veel mensen raken eerst betrokken bij een geloofsgemeenschap, en voelen zich vervolgens niet alleen aangetrokken tot de mensen en de sfeer, maar ook steeds meer tot de God die daar beleden wordt.
In het netwerk dat zich vormt vanuit je pioniersplek zitten dus mensen met allerlei graden van betrokkenheid. Het is daarom belangrijk om vormen en activiteiten te kiezen die passen bij deze verschillende graden van betrokkenheid. Het kan zijn dat iemand nooit een stap over de drempel zou zetten bij een viering of Alpha cursus, maar het wel leuk vindt om naar de buurt-BBQ of het verhalencafé te komen. Mocht je enkel ‘hardcore’ geloofsactiviteiten aanbieden, dan sluit je bij voorbaat al een grote categorie mensen uit. Maar ook hen wil je de kans geven om in de cirkel van Gods liefde te komen, en daarom zoek je ook naar vormen en activiteiten die aansluiten bij hun graad van betrokkenheid.
Activiteiten kiezen
Onderstaand model geeft weer hoe je naar je pioniersplek kunt kijken. In het centrum staat ‘Jezus volgen’ (en níet ‘kerk’ of ‘viering’ zoals verleidelijk is om te denken). Sommige activiteiten gaan explicieter over Jezus volgen – zoals een viering of een geloofscursus – andere zijn neutraler van aard – zoals een taalles of een voetbaltoernooi. Maar alle activiteiten staan uiteindelijk ten dienste van het hoofddoel dat mensen steeds dichter naar Jezus komen en hem uiteindelijk gaan volgen.
De onderstaande vragen kunnen helpen om na te denken over activiteiten passend bij verschillende graden van betrokkenheid binnen de pioniersplek:
- Op welke manier kunnen we mensen voor het eerst ontmoeten op een manier die past bij onze inzichten over liefhebben en dienen vanuit viervoudig luisteren?
- Op welke manier kunnen we mensen op een laagdrempelige manier kennis laten maken met christelijke geloof en/of zingevingsvragen?
- Op welke manier geven we gebed vorm binnen onze geloofsgemeenschap?
- Op welke manier geven we onderwijs en Bijbelstudie vorm?
Dit schema helpt om per doelgroep te doordenken wie je wilt bereiken en hoe je dat kunt vormgeven.
Aanpassen en mee-ontwikkelen
Pionieren is experimenteren, dus het kan ook voorkomen dat een activiteit of vorm niet werkt. Een activiteit aanpassen of zelfs stoppen is onderdeel van pionieren. Het vraagt om voortdurend luisteren. Daarnaast kunnen (moeten) activiteiten veranderen met de fase waarin de pioniersplek zich bevindt. Het is bijvoorbeeld heel goed mogelijk dat een pioniersplek in de eerste fase veel energie stopt in vormen en activiteiten die er op gericht zijn om mensen te leren kennen en een netwerk te ontwikkelen. Bijbellezen en gebed krijgen in die fase vooral een plaats in de bijeenkomsten van het team zelf.
Het is goed mogelijk dat dit in een later stadium verschuift richting andere bijeenkomsten zoals een bijbelstudiekring of viering, omdat er geleidelijk steeds meer mensen uit de doelgroep geïnteresseerd raken om mee te doen. Verder is het belangrijk om mee te ontwikkelen met de groei van de geloofsgemeenschap door je af te vragen: “Wat moeten we veranderen of toevoegen om mensen te helpen om Jezus te volgen?” Zo kan er na de Alphacursus behoefte zijn aan een bètacursus, of is er naast laagdrempelige diensten behoefte aan kringen die dieper in thema’s duiken.
Opdracht
Gebruik de werkvorm Graden van betrokkenheid om met vormen en activiteiten te kunnen schuiven en proberen.
- Welke activiteiten hebben jullie al in gedachten? Kies de kaartjes die deze activiteiten symboliseren.
- Waar zouden jullie deze activiteiten plaatsen ten opzichte van de kern ‘Jezus volgen’? Leg de kaartjes dichter bij de kern of verder daarvandaan, en motiveer je gedachtegang.
- Kijkend naar de diverse vormen en activiteiten: hebben jullie voor de pioniersplek vormen en activiteiten in gedachten voor verschillende graden van betrokkenheid? Wat moet er (op den duur) toegevoegd worden?